Vijf uur lang heb ik op Instagram gezeten, zie ik in mijn instellingen staan. Vijf uur lang van mijn dag vergald met scrollen en ik heb geen idee meer waar ik naar heb zitten kijken. Ik voel mij schuldig maar tegelijkertijd voel ik niet zoveel.
Ik weet dat ik, net als veel anderen, verslaafd ben aan mijn telefoon. En dit is een verslaving die ik eigenlijk helemaal niet serieus neem, want zo erg lijkt het niet. Maar tegelijkertijd doet het onbewust best veel met je. En ja, je kan dus écht verslaafd zijn aan je telefoon. De hele dag krijgen we meldingen binnen, iemand volgt je, of je krijgt een appje of je hebt een match op Tinder. Niet de inhoud van de melding maar de melding zelf vindt ons brein iets fijns en dus geven je hersenen telkens een shotje dopamine af als er een melding verschijnt. Deze dopamine-hits de hele dag door lijken misschien onschuldig, maar na een tijdje ontstaat er gewenning en hebben we steeds meer dopamine nodig. En dus ga je over tot het openen van Instagram of wil je meteen een appje lezen. Je wilt dus eigenlijk steeds meer dopamineshotjes en dus grijp je steeds meer naar je telefoon. Een soort digitale softdrug dus.
Ook is deze constante stroom van meldingen heel slecht voor je concentratie. Als je tijdens het studeren een melding krijgt, maar je kijkt niet naar je telefoon: lekker bezig! Maar stiekem blijven je hersenen wel nog even hangen bij die melding, je vraagt je misschien af wat er in staat en of het dringend is. Bam, concentratie weg. Je hersenen zijn constant aan het multitasken en dat klinkt dan misschien heel cool, maar eigenlijk kunnen we het niet: je brein moet de aandacht verdelen over de verschillende taken, met als gevolg dat je geen van alle taken goed doet.
En nu? Vraag je je misschien af na dit gelezen te hebben. Nou dit is hoe ik het de laatste tijd aanpak, en ik merk dat mijn schermtijd al aanzienlijk is verminderd.
- Ga de confrontatie aan met je schermtijd.
Haal de innerlijke Kees van der Spek in je naar boven en zoek uit wat je schermtijd van de afgelopen week is. Misschien vind je het heel confronterend en schrik je ervan, of vind je het juist wel meevallen. Dit deel van het afkicken is vooral een stukje bewustwording. Als je je niet bewust bent van hoeveel uur je dagelijks op je telefoon spendeert, ben je dus niet bewust van je eigen gedrag.
- Even geen dopamine-hits.
Zet niet alleen je geluid of trillingen uit, maar zet je telefoon op ‘niet storen’. Hierdoor krijgt je überhaupt geen meldingen meer binnen en dus kunnen je hersenen ook niet afdwalen aangezien er geen prikkels meer van je telefoon afkomen. Bang dat je iets dringends mist? Bepaalde apps of meldingen kun je bij je instellingen uitzonderen zodat je deze meldingen wel nog binnen krijgt.
- Verwijder je social media apps.
Ja, lekker voor de hand liggend en je hebt er misschien ook heel vaak aan gedacht, Maar heb je het gedaan? Nee. Dit komt waarschijnlijk omdat zo’n app lekker makkelijk te gebruiken is. Je kan overal heel snel bij en dat is nou eenmaal handig.
Maar probeer het is een week zonder zou ik zeggen. Het is normaal dat je na een tijdje toch even wilt kijken wat er intussen allemaal is gebeurd op social media en alsnog even op internet gaat zitten kijken. En dit is helemaal niet erg, want de drempel om urenlang te scrollen ligt al een stuk hoger als zo’n platform totaal niet praktisch via internet te gebruiken is. Na een week of twee leren je hersenen de constante drang om snel een app te kunnen openen af, en kun je voorzichtig weer een app op je telefoon zetten. En als je merkt dat je onbewust als een soort zombie weer zit te scrollen herhaal je dit proces opnieuw.
- Flikker dat ding het raam uit.
Nee, niet letterlijk. Maar leg ‘m wel op een andere plek als je je wilt kunnen concentreren. En dan niet naast je met het scherm naar beneden, maar gewoon in een andere kamer. Of als je op de bank ligt in de keuken. Het gaat erom dat je moeite moet doen om je telefoon te pakken en dan wordt de drempel om even je Whatsapp te checken al een stuk hoger.
Hoera, je bent aan het einde van deze column gekomen, hopelijk zonder afgeleid te raken door andere dingen op je telefoon. Hopelijk heb je er iets aan, misschien doe je er niks mee, maar voor iedereen die dit leest: doe nu dat ding weg en ga even wat anders doen. Succes!
