Als welgevormd musicoloog ga je zo eens in de zoveel tijd uiteraard eens naar concerten die net een beetje buiten je comfortzone liggen, of waar je überhaupt niet erg hoge verwachtingen van hebt op voorhand. Zaterdag ging ik naar een concert die behoorde tot deze laatste categorie. Dit weekend was ik namelijk getuige van een Meezing-Matthäus. Althans, getuige is dan niet meer het goede woord gezien er dan daadwerkelijk wat meer interactie is in deze uitvoeringsvorm dan bij een “normale” uitvoering.
Wat moet men dan voorstellen bij zo’n gebeurtenis? Eigenlijk zo’n vijfhonderd man die gezellig een dag bij elkaar komen om eventjes de Matthäus door gaan zingen. Gelukkig waren hier wel enkele restricties aan. Het waren enkel de koorpassagen welke meegezongen mochten worden; hierdoor konden de solisten nog gewoon fijn soleren bij het “Erbarme dich” en “mache dich mein Herze rein.” Klaarblijkelijk bestaan er ook meezingmatthäussen waar gewoonweg alles meegezongen mag worden, met uitzondering van de recitatieven, maarja, die zijn—zowel letterlijk als figuurlijk—godsonmogelijk om mee te zingen.
Wat is dan het resultaat? Een dergelijke gebeurtenis lijkt zich uitstekend te lenen voor een enorme kakofonie, foute notenfestival en situatie van complete anarchie. Gelukkig is het publiek dat op dergelijke gelegenheden verschijnt doorgaans zeer netjes: of je kende de noten (enigszins), of je zong even iets zachter op de passagen waar dit voorgaande niet het geval was. Dit resulteerde erin dat de man naast me gedurende deze drie uur wel een mooi klavieruitreksel tot zijn beschikking had, maar geen noot heeft gezongen.
De meeste mensen hadden het stuk echter al wel een keer eerder gezongen, al was het voor sommigen weer enkele tijd geleden. Dit resulteerde in een koor van een dergelijke proportie, dat Willem Mengelberg hier waarschijnlijk enkel van durfde te dromen. Alhoewel het koor met vlagen wat langzaam op gang te krijgen was (iets wat Mengelberg ook niet geheel vreemd was), was het effect van zo’n grote groep zuiver zingende mensen best wel overweldigend.
Voor sommige mensen zal dit niet echt een overtuigende Matthäus-uitvoering zijn, gezien momenteel de mode is om de Matthäus met zo’n klein mogelijke bezetting uit te voeren. Toch denk ik dat collectief “Barrabam” schreeuwen wel degelijk bij kan dragen aan de ervaring die zo’n stuk mee kan brengen. Amen.
