Onlangs volgde ik de Skillslab: “Beter en zelfverzekerder presenteren”. Dit was een soort nieuwjaarsvoornemen, want het werd wel eens tijd dat ik mijn irrationele angst in de ogen aan keek. Zonder iemand te kennen kwam ik op knikkende knieën aanlopen bij het lokaal waar we uiteindelijk 4 weken achter elkaar, een middag per week, met 5 man oefenden met presenteren en improvisatie. Het zweet loopt al van mijn voorhoofd als ik eraan terug denk. Toch heeft deze cursus me een aantal waardevolle lessen bij gebracht (ik raad hem ten zeerste ook aan als je last hebt van angst bij presenteren, de rode draad kwijt raakt tijdens je verhaal, of überhaupt problemen hebt bij presenteren). En daarom geef ik een aantal waardevolle tips die wellicht kunnen helpen bij deze angst!
- To-the-point presenteren: Dit is eigenlijk de bakermat van een goede en zelfverzekerde presentatie. Als je presenteert wil je een boodschap of verhaal zo duidelijk mogelijk overbrengen aan het publiek. Dit hoort het hoofddoel te zijn. Maar het moet ook voor jezelf duidelijk zijn voordat je dit zo over kunt brengen. Om voor jezelf de zenuwen van tevoren iets naar beneden te halen is het handig om een heldere structuur in je verhaal te hebben en dit ook gestructureerd op te schrijven. Dit is To-the-point presenteren. Het is heel simpel (en ook best logisch): Als eerste geef je een introductie over wat je gaat vertellen (hoe, waarom etc.). Vervolgens komt het middenstuk waar je gestructureerd, onderwerp voor onderwerp, ingaat op wat je in de introductie hebt verteld. En als laatste geef je een samenvatting over alles wat je gedurende de presentatie hebt verteld in een afsluitende conclusie.
- Houd de kernboodschap/kernvraag simpel: De kernboodschap is het belangrijkste onderdeel van een presentatie en die mag je natuurlijk niet vergeten. Om deze zo goed mogelijk over te brengen wordt als tip gegeven om het zo simpel mogelijk te houden. Dit laat je niet haperen over de zin die juist zo van belang is. Ik illustreer dit met een voorbeeld: Hoe heeft de cantus-firmus van Josquin des Prez betrekking gehad tot het idee van de humanisten over de individualiteit van de mens in de renaissance? (Mijn excuses voor de referentie naar wesges 1) Dit is een erg uitgebreide hoofdvraag die niet makkelijk over de tong rolt. Om het simpel te maken, schrap gewoon onnodige woorden en hou het kort: Wat is de verhouding tussen de cantus-firmus van Josquin des Prez en het humanisme van de renaissance?
- Ademhaling (met name voordat je begint met presenteren!): Voor mijzelf was dit de waardevolste tip van alle. Vergeet niet te ademen!! Persoonlijk heb ik regelmatig last van stotteren of over woorden hakkelen, en zeker bij presentaties is dit onvermijdelijk. Door even tijdens je presentatie een aantal momenten diep te ademen heb je niet alleen lucht om je zin te zeggen, maar breng je jezelf ook tot rust. Dit is ook erg waardevol bij aanvang van je presentatie. Neem een minuut of twee voordat je naar voren moet om een aantal keer diep in te ademen en lang uit te ademen. Het kalmeert niet alleen je hoofd, maar vooral ook je lichaam.
- Neem pauzes en let op spreekstijl (tempo, intonatie, articulatie): Met een beetje speling in je stemgebruik geef je jezelf wat meer flexibiliteit tijdens het praten, waardoor je minder vast blijft haken aan een uitgestippeld script (als je die hebt). Het is voor jezelf ook fijner als je de ruimte krijgt even tot adem te komen door kleine pauzes in te lassen of op sommige momenten iets langzamer te praten. Articulatie en intonatie kunnen helpen met de presentatie helder over te brengen aan het publiek. Het maakt de presentatie interessant en volgbaar. Ook voor jezelf kan het rustgevend zijn om duidelijk je woorden te articuleren.
Tuurlijk zijn deze tips al vrij vanzelfsprekend, maar ze kunnen handig zijn om in je achterhoofd te houden. Toch blijft presenteren een kunst dat je leert door veel te oefenen. En jammer genoeg ook door veel fouten te maken en daar te van leren. Ik hoop dat deze tips kunnen helpen met een zelfverzekerde presentatie geven!
